راستا پیش روی دنیای کرونایی - وبلاگ نت قشم

به گزارش وبلاگ نت قشم، آنچه کرونا با جهانی ما کرد را فقط می شد در فیلم های تخیلی دید و این حجم از دگرگونی را هیچ آینده پژوهی پیش بینی نمی کرد و باید گفت اقتصاد جهان در سال 2021 به کجا خواهد رفت؟

گروه دانشگاه وبلاگ نت قشم، محمد اسلامی؛ آیا در این سال شاهد کنترل همه گیری کرونا هستیم؟ موجی که توانست ترامپ سرخوش از پیروزی های مالی را سرنگون کند، در کجا توقف می نماید؟ پاسخ به این سؤال ها تا حد بسیاری ناممکن است. اما می گردد براساس آنچه تا به امروز اتفاق افتاده و احتمالاتی که می توان به آن ها تکیه کرد، چند گزاره زیر را پیش بینی کرد.

فرایند اقتصاد جهانی؛ بیشتر مؤسسات پژوهشی فرایند مناسبی برای بیشتر اقتصاد های جهان پیش بینی نمی نمایند و به عنوان نمونه فیچ در تحلیلی طعنه آمیز صرفا برای کشور های نیوزیلند و ساحل عاج پیش بینی مثبتی را ارائه نموده است. مودیز و استاندارداند پورز نیز تحلیل ناامیدنماینده ای از اقتصاد جهان ارائه داده اند. بطور متوسط رشد مالی در جهان حدود 4 درصد پیش بینی شده که برای مالی که به همین میزان کوچک شده نمی تواند نرخ ترمیم نماینده ای درنظر گرفته گردد.

از میان کشور های در حال توسعه؛ بی تردید بهترین شرایط را اقتصاد چین خواهد داشت، چون در مقابل کرونا به پایداری مناسبی دست یافته است و از آن مهم تر اینکه در توسعه اتکای وسیعی به گسترش زیرساخت ها دارد. فرصتی که کشور های توسعه یافته دارای شبکه زیرساخت اشباع از آن محرومند. این در کنار توسعه بازار صادراتی چین می تواند کابوسی گران برای آمریکا باشد حالا که بیشتر از همواره نفس های چینی ها را در پشت سرش احساس می نماید.

دوران پساکرونا؛ با توجه به پیش بینی های اجرا شده کشور های توسعه یافته در میانه سال 2021 به مصونیت مناسبی در مقابل کرونا خواهند رسید، اما با توجه به مبنای توسعه مالی کشور های توسعه یافته و اتکای شان به بخش خدمات، احتمالا کشور های توسعه یافته در اروپای غربی و آمریکا و کانادا عملکرد مناسب خود را از سال 2022 شروع نمایند و عملا سال 2021 را به عنوان مبدا پایدارسازی درنظر بگیرند.

آینده نفت؛ قیمت این کالای راهبردی برای همه کشور ها اهمیت کلیدی دارد و برای ما به عنوان تامین نماینده آن طبیعتا صندلی مهم تری دارد. از منظر عرضه و تقاضای خام باید درنظر بگیریم که بسیاری از مصرف نمایندگان ذخایر استراتژیک خود را تا حدی زیادی تکمیل نموده اند و احتمال وجود عرضه مازاد به ویژه با توجه به احتمال کاهش تقاضای ناشی از کسری تقاضای مصرفی و همچنین تغییرات سبد انرژی مصرفی، وجود خواهد داشت.

با توجه به این موارد و در نظر داشتن فرایند عرضه نفت کشور های عمده، احتمالا نفت در کانال 40 تا 50 دلاری عرضه خواهد شد و این قیمت هم برای اقتصاد جهانی بسیار مطلوب و مالی است و از سوی دیگر تولیدنمایندگان نفت شیل آمریکا را در شرایط سخت تری در بازار نفت قرار می دهد. این راستا می تواند برای ایران و به شرط برطرف محدودیت های شدید کنونی شرایط مناسبی باشد. اما برای کشوری مانند عربستان که برای ترمیم شکاف بودجه خود نیازمند نفت 80 دلار است، می تواند دورانی کابوس وار باشد.

درخصوص برابری دلار و ریال باید درنظر داشت که ارزش ریال در درجه نخست از فرایند نقدینگی و تورم متاثر خواهد بود. طبیعی است که ریال با ادامه شرایط کنونی می تواند تا سقف 30 هزار تومان در مقابل هر دلار نیز افزایش یابد. لیکن دو اهرم می تواند ارزش ریال در مقابل دلار را تثبیت کند؛ نخست گشایش محدودیت های شدید کنونی و دسترسی ایران به منابع ارزی و از آن مهم تر امکان استفاده ایران از نظام مالیه بین الملل. در این صورت و با توجه به ابزار های نوظهور پولی مانند عملیات بازار باز؛ حتی می توان کاهش قیمت دلار در مقابل ریال را مدنظر قرار داد.

اما در مقیاس جهانی؛ دلار در آستانه ریزشی تاریخی است. به دلیل ناگزیری دولت آمریکا در تامین بسته های خدمات اجتماعی بزرگ؛ کاهش ارزش دلار حتی تا 20 درصد نیز قابل پیش بینی است که این موضوع در درجه نخست به شدت به زیان کشور هایی مانند چین که تراز تجاری مثبتی با آمریکا دارند خواهد بود.

آینده اقتصاد ایران؛ بخواهیم یا نه، اما اقتصاد ایران بدون پیش بینی نحوه اقدام متقابل ایران و آمریکا قابل پیش بینی نیست. به دلیل سقوط شاخص های خرد و کلان اقتصاد ایران؛ در سال 2021 اقتصاد ایران با جبران بخشی از این فرسایش مالی رشد ملایمی را تجربه خواهد نمود که پس از چندین سال تنزل مالی دلگرم نماینده است.

اما درصورت گشایش روابط بین المللی احتمال تحقق اهدافی فراتر از میزان برآوردی فعلی را می توان پیش بینی کرد. اگر چه رد کلیات لایحه بودجه سال 1400 در مجلس امکان پذیر است، اما به هر روی با توجه به هزینه های قطعی عمومی که عمدتا نظام رفاه اجتماعی و حقوق پرداختی است، سال آینده کشور با کسری بودجه ای تا 400 هزار میلیارد تومان روبه رو خواهد بود. موضوعی که می توان اقتصاد ناپایدار ایران را با امواج بلند نقدینگی و تورم و گرانی و از همه مهم تر عدم قطعیت فلج نماینده روبه رو سازد.

محمد اسلامی - کارشناسی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

انتشار یادداشت های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط وبلاگ نت قشم نیست و صرفاً منعکس نماینده نظرات گروه ها و فعالین دانشجویی است.